Odpowiedzialność karna w ramach ustawy o ochronie sygnalistów
Odpowiedzialność karna w ramach ustawy o ochronie sygnalistów – przepisy i ryzyka prawne związane z obsługą zgłoszeń
Ustawa o ochronie sygnalistów, uchwalona w czerwcu 2024 roku, nakłada na organizacje liczne obowiązki mające na celu ochronę osób zgłaszających naruszenia prawa, a także zapewniając bezpieczeństwo ich danych. Ustawa implementuje dyrektywę unijną 2019/1937, mając na celu zagwarantowanie, że sygnaliści nie będą narażeni na działania odwetowe oraz że ich tożsamość będzie chroniona przed nieuprawnionym ujawnieniem. Organizacje, które realizują obsługę zgłoszeń w ramach własnej infrastruktury, muszą przestrzegać rygorystycznych wymogów ustawy, by uniknąć odpowiedzialności karnej wynikającej z niewłaściwego wdrożenia procedur ochrony sygnalistów.
Ryzyka związane z realizacją zgłoszeń na własnej infrastrukturze
Jednym z kluczowych wymogów ustawy jest zapewnienie odpowiedniej ochrony danych sygnalistów. Art. 8 ustawy wprost wskazuje, że dane osobowe sygnalisty, które pozwalają na ustalenie jego tożsamości, nie mogą być ujawnione bez jego wyraźnej zgody, chyba że ujawnienie jest konieczne z mocy prawa w ramach postępowania sądowego. Naruszenie tej zasady może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, w tym odpowiedzialności karnej.
W przypadku realizacji zgłoszeń w ramach własnej infrastruktury technicznej, organizacje muszą zapewnić, że dostęp do danych sygnalistów mają jedynie osoby upoważnione. Brak odpowiednich środków zabezpieczenia może prowadzić do nieumyślnego lub celowego ujawnienia tożsamości sygnalisty, co zgodnie z art. 56 ustawy podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. W przypadku uporczywego naruszania tych zasad kara może wzrosnąć nawet do 3 lat pozbawienia wolności.
Ryzyka związane z niewdrożeniem procedury zgodnej z wymogami ustawy
Ustawa precyzuje również wymogi dotyczące wewnętrznych procedur zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Organizacje zobowiązane są do wdrożenia takich procedur, które będą zgodne z ustawą, a brak ich wdrożenia lub niewłaściwe działanie systemów zgłoszeń może prowadzić do odpowiedzialności karnej.
Art. 54 ustawy stanowi, że osoba, która celowo uniemożliwia dokonanie zgłoszenia naruszenia, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeśli sprawca użyje przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, kara ta może wynosić do 3 lat pozbawienia wolności. Ten przepis ma na celu zagwarantowanie, że organizacje nie będą blokować pracowników lub innych osób związanych z organizacją w zgłaszaniu naruszeń prawa.
Podobnie, art. 55 penalizuje działania odwetowe wobec sygnalistów. Działania takie, jak np. zwolnienie z pracy, mobbing, czy inne formy represji, mogą prowadzić do nałożenia kary grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2, a w przypadku uporczywego działania – do 3 lat pozbawienia wolności.
Podsumowanie
Odpowiedzialność karna wynikająca z ustawy o ochronie sygnalistów jest poważnym zagrożeniem dla organizacji, które nie dostosują swoich procedur do wymogów prawa. Zarówno brak odpowiedniego zabezpieczenia danych sygnalistów, jak i stosowanie działań odwetowych lub blokowanie zgłoszeń, mogą prowadzić do nałożenia surowych kar, w tym kar pozbawienia wolności. Kluczowym elementem jest wdrożenie procedur, które spełniają wymogi ustawy oraz zapewnienie, że cała infrastruktura techniczna chroni sygnalistów oraz ich zgłoszenia przed nieuprawnionym ujawnieniem.
Mamy nadzieję, że artykuł okazał się dla Państwa pomocny. W razie pytań prosimy o kontakt z naszymi specjalistami pod adresem e-mail: kontakt@chcetozglosic.pl.